29 października 2025 r. w Warszawie odbyła się XII edycja Kongresu Bezpieczeństwa Żywności - jedno z najważniejszych wydarzeń dla sektora rolno-spożywczego w Polsce. Tegoroczna edycja zgromadziła blisko 400 uczestników. Szczególną uwagę zadedykowano żywności funkcjonalnej i wyzwaniom, jakie jej rozwój stawia przed producentami „surowców”. To temat, który w agendzie Kongresu pojawił się po raz pierwszy i spotkał się z dużym zainteresowaniem uczestników. Finałową debatę określono jako historyczną.
W debacie pt. „Rola i znaczenie żywności funkcjonalnej” wzięli udział przedsiębiorcy branży spożywczej, przedstawiciele nauki i administracji publicznej. Sebastian Filipek-Kaźmierczak z Bio-Tech Agro Africa, Agnieszka Nowosielska z Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Dariusz Sapiński z Mlekovity, Marta Chalimoniuk-Nowak z Centrum B&R Bezpieczeństwa Cywilnego, Anna Sołecka-Kłos z AmerPharma oraz Katarzyna Gołębiowska z Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Eksperci omawiali cały łańcuchu żywienia „od pola do stołu” i określili wyzwania i szanse rozwoju żywności funkcjonalnej. Zarówno na rynku krajowym, jaki i w perspektywie międzynarodowej. Dyskusję moderowała prof. dr hab. inż. Aneta Koronowicz z Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Wykład wprowadzający zaprezentował prof. dr hab. n. med. Jakub Fichna z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Prof. Jakub Fichna zwrócił uwagę, że koncepcja żywności funkcjonalnej polega na traktowaniu żywności jako elementu wsparcia zdrowia. To żywność konwencjonalna, która ma naukowo potwierdzony korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
- Żywność funkcjonalna to jest żywność, którą mamy na talerzu. Nie suplement, nie kapsułka - mówił prof. Fichna. Podkreślił, że światowy rynek żywności funkcjonalnej dynamicznie rośnie i może osiągnąć wartość blisko 600 mld USD w najbliższych latach. Wśród krajów, które pierwsze usystematyzowały pojęcie i rynek żywności funkcjonalnej są Japonia, Irlandia, Kanada, Nowa Zelandia i Australia. Produkty tego typu można tworzyć zarówno poprzez selekcję surowca, jak i modyfikacje technologiczne. Więcej o żywności funkcjonalnej w mini wykładzie prof. Fichny - tutaj
Najważniejszą barierę rozwoju żywności funkcjonalnej w Polsce jest brak definicji prawnej i systemu certyfikacji, mimo że nauka i laboratoria posiadają niezbędne narzędzia, a sektor produkcyjny gotowość. „Nauka jest przygotowana. Wiemy jak tworzyć żywność funkcjonalną - potrzebujemy jedynie definicji i jasnych standardów.”
Sebastian Filipek-Kaźmierczak (Bio-Tech Agro Africa) wskazał, że zmiany geopolityczne i otwarte rynki tworzą presję konkurencyjną, ale także nową szansę dla polskiego rolnictwa. Jak stwierdził: „Debata o żywności funkcjonalnej jest debatą o przyszłości polskiego rolnictwa.” Podkreślił, że Polska może powtórzyć sukces rynku ekologicznego, jeśli oprze rozwój żywności funkcjonalnej na współpracy rolników z nauką, standaryzacji jakości i certyfikacji. Wskazał, że produkty premium mogą dawać rolnikom marżę wyższą nawet o 15-20%, a Polska może stać się liderem tej kategorii w Europie.
Agnieszka Nowosielska (Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka) przedstawiła wyniki badań dotyczących mleka typu A2A2, które nie wywołuje u części konsumentów dolegliwości pokarmowych. „Ponad 60% krów w polskich stadach posiada cechę beta-kazeiny A2” - podkreśliła. Zwróciła uwagę, że hodowcy są gotowi na produkcję żywności funkcjonalnej, potrzebują jednak odpowiedniego wsparcia, doradztwa i wdrażania innowacji. Jej zdaniem dla sektora mleczarskiego to szansa na przejście z konkurencji cenowej na jakościową.
Dariusz Sapiński (Mlekovita) podkreślił rolę jakości surowca, standaryzacji, czystości procesów i zaufania konsumenta. Mlekovita już produkuje mleko i produkty na bazie beta-kazeiny A2A2, jednak większość trafia na eksport, głównie do Azji, gdzie świadomość tej kategorii jest wyższa. „Polacy wciąż spożywają dwa razy mniej produktów mlecznych niż średnia europejska. Musimy odbudować zaufanie do czystej, naturalnej żywności” - dodał. Wskazał także, że Polska już dziś jest jednym z największych producentów mleka w Europie i może budować przewagę na innowacji i wspólnym działaniu producentów.
Marta Chalimoniuk-Nowak (Centrum B&R Bezpieczeństwa Cywilnego) zwróciła uwagę na komunikację wartości produktów. Podkreśliła konieczność ochrony konsumenta przed nadużyciami: „Skupienie komunikacji na jednym haśle typu: ‘bez laktozy = zdrowe’, wprowadza konsumenta w błąd. Nie o modę chodzi, lecz o rzeczywiste funkcje zdrowotne.” Zwróciła też uwagę na rozwój segmentu żywności wspierającej funkcje poznawcze, odporność, pracę w stresie - nie tylko dla sportowców, ale także osób starszych czy pracujących intensywnie.
Anna Sołecka-Kłos (AmerPharma) mówiła o wyzwaniach komercjalizacji: trendy konsumenckie zmieniają się dynamicznie, a proces opracowania produktu funkcjonalnego trwa długo. „Możemy stworzyć produkt idealny technologicznie, a po roku rynek zmieni kierunek.” Zwróciła uwagę na trudności w etykietowaniu i komunikowaniu właściwości zdrowotnych, które są ściśle regulowane. Ostrzegła przed złym pozycjonowaniem, np. wprowadzaniem do masowej sprzedaży produktów z dodatkami aktywnymi niewskazanymi dla dzieci.
Katarzyna Gołębiowska (ARiMR) potwierdziła, że Ministerstwo Rolnictwa widzi potencjał rozwoju żywności funkcjonalnej, ale jej regulacja wymaga współpracy z Ministerstwem Zdrowia i Komisją Europejską. „Państwo jest gotowe do dialogu, ale kluczowa jest aktywność sektora - to przemysł musi współtworzyć definicję i standardy.” Zapowiedziała możliwość rozwoju instrumentów wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, pod warunkiem współdziałania rolników, nauki i przetwórców.
Dyskusja podczas XII Kongresu Bezpieczeństwa Żywności pokazała, że żywność funkcjonalna może stać się jednym z głównych kierunków rozwoju polskiego rolnictwa i branży przetwórczej. Co cały czas podkreślano, po raz pierwszy w temacie żywności funkcjonalnej usiedli razem przedsiębiorcy, naukowcy i administracja publiczna. Debatę określano jako przełom.
- Rośnie rola żywności funkcjonalnej. Jest ona alternatywą dla rynku suplementów diety. Chcemy usystematyzować definicję żywności funkcjonalnej, może wprowadzić pewne jej kategorie. Ta definicja funkcjonuje dziś nieformalnie, mówimy „produkty, które oprócz wartości odżywczej, mają mieć udokumentowane działanie prozdrowotne, ale z udziałem ludzi” - mówiła prof. Aneta Koronowicz z UR w Krakowie, która moderowała panel ekspertów. Jako przykład podawała sałatę wzbogaconą w jod.
- Na Uniwersytecie robimy takie badania na sałacie, ziemniaku i jarmużu („z tym ostatnim mamy więcej problemów, ma on bardzo dużo składników bioaktywnych i, ze względu na ich synergiczne działanie, się to komplikuje”). Mówimy o wzbogaceniu gleby o składnik, którego potrzebujemy, jod czy selen. On się wtedy naturalnie wbudowuje a potem zupełnie inaczej jest przyswajany przez organizm. Zrobiliśmy badania in vitro, zrobiliśmy badania z udziałem zwierząt laboratoryjnych, na szczurach. Kolejnym krokiem są badania u ludzi, tak by móc mówić o tym, że żywność jest funkcjonalną - mówiła prof. Koronowicz.
Kongres po raz 12. zgromadził liderów przemysłu, przedstawicieli uczelni, administracji państwowej i organizacji branżowych. Obecność w debatach i przyznane wyróżnienia podkreślają rolę przedsiębiorców, którzy inwestują w innowacje, jakość i bezpieczeństwo żywności, wyznaczając kierunki rozwoju dla całego sektora.
Polska żywność jest bezpieczna
Witold Boguta, prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw, mówił o silnych fundamentach: „O jakość naszej żywność dbają o producenci produktów podstawowych i przetwórcy. Jest cały system urzędowej kontroli jakości i są prywatne systemy, przykładem IFS Food, Global G.A.P. czy BSCI, które są wymagane przez sieci handlowe, które też chcą mieć na półkach żywność bezpieczną, według własnych standardów. Na ukształtowanie nowych kategorii i certyfikatów, wpływ powinien mieć cały sektor, od pola przez przetwórstwo rolno-spożywcze, na czele z Ministerstwem Rolnictwa. Mamy wszelkie kompetencje by te definicje kształtować w Warszawie”.
Dziś karmimy myśli
Marek Marzec, właściciel Grupy Ewa Bis, organizator Kongresu pozytywnie ocenił rolę służb nadzoru: „Bezcenne jest dziś przesłanie, że służby chcą pomagać w rozwoju biznesu. Kluczowa jest dla nas produkcja wysoko jakościowych produktów, w tym z obszaru żywności funkcjonalnej. Produktów takich, które nie tak łatwo jest produkować. Dam najprostszy przykład, malinę produkowaną pod osłonami możny dziś zawieść do Skandynawii czy na Bałkany. Mamy tam wielu zadowolonych klientów a w kraju zadowolonych producentów. Własna logistyka pozwala nam podbić Europę, nie tylko polską maliną i nie tylko w lipcu”.
Żywność funkcjonalna to jest pojęcie i przesłanie, które było konikiem a staje się koniecznością dla Polski. Nasza otwartość, moce produkcyjne, linie technologiczne, które należą do najlepszych na świecie, wszystko to należy wykorzystać do wytwarzania produktów o dodanej wartości, za którą klienci są gotowi zapłacić, w innych krajach i w Polsce. Mam nadzieję, że w tym kierunku branża żywnościowa zacznie pracować. Wierzę, że to jeden z kierunków, który może nam przyjść dobre owoce
mówił podsumowując Kongres Marek Marzec.
Karmimy myśli, to hasło Kongresu, którego rolą jest wywołać dyskusję na temat żywności funkcjonalnej. Wiele wskazuje na to, że to się udało.
#Fundusze Promocji
Opracowanie w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw zadania „CORE TEAM - promocja konsumpcji owoców i warzyw i forum współpracy sektora, V edycja”.
Projekt realizowany jest pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Źródło informacji: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw
Kontakt: